Τα μελλοντικά σου σχέδια, Αριστείδη; Τί ετοιμάζεις, για το επόμενο διάστημα;

Δείτε τι απάντησα στον Χρήστο Τσαντή, στην συνέντευξή μου στο independent.gr:

δεν είμαι μικρός!Αριστείδη, πώς προέκυψε η στροφή που έκανες στη λογοτεχνία για παιδιά;

Πριν κάνω παιδιά εγώ δεν θυμάμαι να είχα διαβάσει κάποιο παιδικό βιβλίο. Μεγαλωμένος σε μία ανασφαλή και γεμάτη προβλήματα οικογένεια, εξαιτίας ενός τραγικά αδιάφορου και ουσιαστικά απόντος πατέρα αλλά με μια μητέρα γεμάτη ενστικτώδη φροντίδα για τα απαραίτητα, φαίνεται ότι απώθησα τα πάντα για να καταφέρω να επιβιώσω πνευματικά. Το μόνο που θυμάμαι είναι να διαβάζω οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια μου (Λουντέμη, Νίτσε, Σολωμό, Ράιχ…) και να γράφω ασταμάτητα βιβλία στο μυαλό μου.

Η αυτοφυγάδευσή μου στο εξωτερικό και οι σπουδές μου στην Κοινωνιολογία μου έδωσαν τα πρώτα στηρίγματα. Μετά θυμάμαι να μελετάω Φιλοσοφία και Ιστορία της Τέχνης αλλά… σαν παιδί που δεν είχα υπάρξει ποτέ, με μια παιγνιώδη διάθεση δηλαδή, κάπως σαν τον Μοντέν και τον Σαίξπηρ της αθωότητας και της φύσης.

Οι χρωμοπαγιδευτέςΌταν γεννήθηκε ο πρώτος μου γιος είπα: «για κάτσε, μήπως αυτή είναι η ευκαιρία να ζήσεις κι εσύ σαν παιδί;». Όταν ήρθε ο δεύτερος, κάναμε τον μεγάλο μπαμπά μας κι εγώ έγινα ξανά παιδί για δεύτερη φορά! Εκεί να σε έχω να δεις πλάκα…

Όταν άρχισαν το σχολείο και δεν είχαν χρόνο να με παίζουν, εγώ άρχισα να διαβάζω τα παιδικά βιβλία τους. Και να παίζω μόνος μου… ανακαλύπτοντας ότι οτιδήποτε είχα μάθει έως τότε από τα 40 χρόνια διαβάσματος, σπουδών και μελέτης θα μπορούσαν να γίνουν κάτι σαν την κατά Νίτσε «χαρούμενη γνώση» κι άρχισα να γράφω. Από τότε δεν μπορώ να σταματήσω!

Τί σημαίνει παιδί, για σένα;

Κάθε παιδί για μένα είναι ένας ολόκληρος καινούριος κόσμος και είναι υποχρέωση δική μας, των μεγάλων να βρούμε τρόπους να του μάθουμε να εκφραστεί για να κάνει εμάς κι αυτόν τον κόσμο ομορφότερους.

Οι ιππότες της αναποδογυρισμένης ετικέταςΠολλοί μελετητές της παιδικής λογοτεχνίας επισημαίνουν την ανάγκη να είναι επικεντρωμένη στην αισθητική απόλαυση, στην ψυχαγωγική λειτουργία των κειμένων, παρά στην διδακτική-εκπαιδευτική. Εκ των πραγμάτων βέβαια η λογοτεχνία προσφέρει και συγκίνηση και γνώση. Το ζήτημα είναι κυρίως, κατά τη γνώμη μου, ποιες αξίες επιδιώκει να υπηρετήσει ο συγγραφέας με το έργο του. Εσύ, ποιές αξίες προβάλεις μέσα από το έργο σου;

Εγώ τους ήρωές μου τους έχω εμβολιάσει με ισχυρές δόσεις αντιδιδακτικού ορού…
Πιστεύω ότι ο διδακτισμός είναι το ασφαλέστερο καταφύγιο του ατάλαντου συγγραφέα παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας. Δυστυχώς στη χώρα μας έχουμε πολλά παραδείγματα που -εδώ είναι να τραβάς τα μαλλιά σου- συντηρούν ιδεολογικά παλαιότερα αλλά εμπορικά τώρα συμφέροντα.

Τα δικά μου βιβλία διαρθρώνονται πάνω σε τέσσερις βασικούς άξονες που είναι η αντισυμβατικότητα, η δημιουργικότητα, η ανατροπή (που λατρεύουν τα πιτσιρίκια) και το χιούμορ, το πιο δύσκολο από όλα.
Τα θέλω επίσης αδιάφορα σε κάθε είδους τοπικισμό, εθνικισμό, παρελθοντολογία, θρησκειοπαραδοσιοκρατισμό… μακριά από όλα αυτά τα τέρατα που ροκανίζουν, για να μη πω αφανίζουν, το χρόνο των ελληνόπουλων που θα έπρεπε να αφιερώνεται σε τρόπους να τα κάνεις να αισθανθούν ότι μπορεί να γίνουν δημιουργοί.

Ποιος έκλεψε την 674;Ζούμε σε μια εποχή βαθιάς κρίσης, που αγκαλιάζει όλα τα επίπεδα της καθημερινότητάς μας. Ο Βρετανός ψυχίατρος Bowlby είχε γράψει πως: «Ακριβώς όπως τα παιδιά εξαρτώνται απολύτως από τους γονείς για τη συντήρησή τους, έτσι και οι γονείς, ιδιαίτερα οι μητέρες, σε όλες τις κοινωνίες, εκτός από τις πιο πρωτόγονες, εξαρτώνται από την ευρύτερη κοινωνία για την οικονομική τους στήριξη. Αν μια κοινωνία αγαπά τα παιδιά της, θα πρέπει να φροντίζει τους γονείς τους». Πώς μπορεί να χαρακτηρίσει κανείς μια πολιτική και οικονομική πραγματικότητα που χαρακτηρίζει σαν «κόστος» ό,τι έχει να κάνει με την κοινωνική πρόνοια, τη μόρφωση; Μια πραγματικότητα που υποβιβάζει την ανθρώπινη υπόσταση, στο επίπεδο του… αριθμού! Πώς βλέπεις εσύ, αυτήν την κατάσταση;

Το κράτος πρόνοιας είναι παρελθόν. Το μπαλάκι της κοινωνικής ευθύνης έχει κάνει το πρώτο του γκελ και κατευθύνεται καταπάνω στον καθένα μας. Σαν άτομα πλέον πρέπει να κάνουμε όλοι ό,τι καλύτερο ξέρουμε ΚΑΙ για το καλό όλων μας. Όχι όπως γινόταν μέχρι τώρα σε αυτή την κακόπαθη χώρα. Η κρίση που χαρακτηρίζει ως «κόστος» ό,τι έχει να κάνει με την κοινωνική πρόνοια, όπως λες, είναι αποτέλεσμα ελλείμματος στην εκπαίδευση. Ως τέτοια πρέπει να εξεταστεί για να βρεθούν τρόποι εξόδου από αυτήν. Ένας από αυτούς τους πολλούς τρόπους θα έλεγα εγώ ότι είναι η λειτουργία βιβλιοθηκών σε κάθε σχολείο.

Τα μελλοντικά σου σχέδια, Αριστείδη; Τί ετοιμάζεις, για το επόμενο διάστημα;

Ω! Θυμάσαι που πιο πάνω σου είπα ότι δεν μπορώ να σταματήσω το γράψιμο; Αλήθεια ήταν! Δεν θα σταματήσω μέχρι τουλάχιστον να καταφέρω να κάνω πραγματικότητα ένα όραμα για μια νέα εποχή στο παιδικό και εφηβικό βιβλίο στην Ελλάδα και όχι μόνο καθώς, ναι το ομολογώ πρώτα σε σένα, έχω διεθνείς βλέψεις… Καλά, θα πεις, πάει, την ψώνισε κι αυτός. Οπότε εγώ τραβάω την καρέκλα, κάθομαι απέναντί σου και προσπαθώ να σου εξηγήσω.

Είμαστε στο Νοέμβριο του 2013, εντάξει; Μόλις πριν από δύο ημέρες άρχισαν να πωλούνται, μόνο σε ψηφιακή μορφή, εννοείται, το ενδέκατο και δωδέκατο βιβλίο μου και μαζί το πρώτο μου μεταφρασμένο στα αγγλικά. Έως το τέλος του χρόνου θα εκδώσω άλλα δύο και θα ανεβάσω στο site μου τα εξώφυλλα, τις περιγραφές και τα αποσπάσματα από άλλα 18 βιβλία που έχω έτοιμα.

Πέντε από αυτά τα νέα βιβλία είναι από μια νέα σειρά που έχει να κάνει με «Μία άσχημη, γριά, καμπούρα μάγισσα, την Απληστία»… που, μην κοιτάς τώρα που γέρασε, στα νιάτα της ήταν μια κούκλα και όλοι εμείς την ακολουθήσαμε μέχρι τον γκρεμό…

Πώς να μιλήσει κανείς στα παιδιά για την απληστία που μας οδήγησε εδώ, θα με ρωτήσεις. Θα δεις σε μερικές μέρες… Πώς να τα μάθεις να μην κάνουν τα ίδια με εμάς; Με το να χρησιμοποιήσουν τη δημιουργικότητά τους, που προσπάθησα να τα βοηθήσω να πιστέψουν ότι έχουν σε μια μεγάλη σειρά βιβλίων όπως το «Οι ιππότες της αναποδογυρισμένης ετικέτας» και «Οι χρωμοπαγιδευτές».

Για τα αμέσως επόμενα χρόνια έχω στα σκαριά μια άλλη σειρά βιβλίων με το τι μπορεί να κάνει ένας νέος που έχει μεγαλώσει μαθαίνοντας να είναι δημιουργικός και το έχει εφαρμόσει για το κοινό καλό στην αρχή της εφηβείας του… σου θυμίζει κάτι, λες;

Α, παραλίγο να το ξεχάσω. Τώρα προσπαθώ να βρω τρόπους και πόρους για να μεταφράσω και άλλα βιβλία μου. Ξέρεις, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των ψηφιακών εκδόσεων είναι ότι από το πιο απομονωμένο σημείο του πλανήτη, ακόμα και από την κρεβατοκάμαρά σου, μπορείς να πουλάς σε όλο τον κόσμο. Όποιος πιστεύει ότι έχει κάτι καινούριο να πει, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα πλέον.

Γιατί γράφω παιδικά βιβλία;

ΑριστείδηςΓιατί γράφω και τι θέλω να διδάξω μέσα από τα βιβλία μου; Ποια είναι τα αγαπημένα μου παιδικά βιβλία; Δείτε τις απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα στην πρώτη μου συνέντευξη στο babyspace.gr:

Πώς ασχοληθήκατε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων;

Ασχολήθηκα με το παιδικό βιβλίο για να ζήσω κι εγώ επιτέλους ως παιδί. Μεγαλωμένος σε μια προβληματική οικογένεια φαίνεται ότι είχα απωθήσει τα πάντα για να καταφέρω να επιβιώσω πνευματικά στην αρχή της ενήλικης ζωής μου. Το αποτέλεσμα ήταν να μη θυμάμαι σχεδόν τίποτα από τα παιδικά μου χρόνια εκτός από το να διαβάζω οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια μου και να γράφω. Όταν απέκτησα τον πρώτο γιό μου άρχισα να μαθαίνω πώς είναι να είσαι παιδί. Τέσσερα χρόνια αργότερα που κατέφτασε ο δεύτερος είχα μάθει αρκετά για να ξαναγίνω παιδί, με τον μεγάλο στο ρόλο του μπαμπά κι εμένα μαζί με τον μικρό να μπουσουλάμε… Φαίνεται ότι ισχύει αυτό που έλεγε ο Φρόιντ, ότι δηλαδή το παιδί γίνεται ο πατέρας του πατέρα του (ή κάπως έτσι, δεν το θυμάμαι ακριβώς). Αρχίζοντας να γράφω για παιδιά θέλησα να μετατρέψω σε πλεονέκτημα το μειονέκτημα να μην έχεις διαβάσει τίποτα για παιδιά! Να μένεις κάθε φορά με το στόμα ανοικτό εσύ ο ίδιος με αυτά που γράφεις και που θα ήθελες να είχες διαβάσει σαν παιδί και με αυτά που έχουν γράψει φωτισμένα μυαλά για παιδιά.

Τι θέλετε να διδάξετε μέσα από το βιβλίο σας;

Τα παιδιά περισσότερο από εμένα και οι ήρωες των βιβλίων μου περισσότερο από όλους, μισούν το διδακτισμό, ιδιαίτερα τον ύπουλο διδακτισμό που ανακαλύπτουν σε πολλά βιβλία τους. Εγώ θα ήμουν ικανοποιημένος αν ένα παιδί κοιτούσε απορημένο γύρω του προσπαθώντας να κάνει ερωτήσεις αφού θα είχε διαβάσει ένα από τα βιβλία μου.

Τι έχετε διδαχτεί ο ίδιος από τη συγγραφή βιβλίων για παιδιά;

Το να καλλιεργείς τη νοημοσύνη σου και το συναίσθημά σου με τον αγνότερο και πιο αποδοτικό τρόπο όσο χρόνο γίνεσαι παιδί για να γράψεις για παιδιά και εφήβους.

Από που πηγάζει η έμπνευση σας; Προσωπικές ιστορίες ή απλώς φαντασία;

Όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί σε αυτόν τον κόσμο είναι ένας κάθε φορά πρωτότυπος συνδυασμός φαντασίας και βιωμάτων. Πολλά από αυτά που κάνουν οι ήρωές μου είτε τα έχω κάνει με τους γιούς μου, είτε θα θέλαμε να τα είχαμε κάνει… ή μπορεί και να τα κάνουμε όταν μεγαλώσουμε…

Πόσο σημαντικό είναι για τα παιδιά να τους διαβάζουμε παραμύθια;

Παραμύθια δεν άκουσα ποτέ και δεν είπα ποτέ. Προτιμώ τις ιστορίες της καθημερινής ζωής που αν τις αποκρυπτογραφήσει κανείς κρύβουν πολλά μυθοποιητικά στοιχεία.

Θα θέλαμε να μας προτείνετε τα 10 δικά σας αγαπημένα παιδικά βιβλία, το προσωπικό σας «τοπ-10».

1. Τα δύο βιβλία του Γουίνι του αρκούδου (του Α.Α. Milne) που είναι μια ανεξάντλητη πηγή συναισθηματισμού και πηγαίας, φυσικής εξυπνάδας.
2. Πήτερ παν, ένα βιβλίο που κάθε συγγραφέας θα ήθελε να είχε γράψει και που κάθε παιδί θα έπρεπε να διαβάσει.
3. Αδελφοί Λεοντόκαρδοι, της Άστριντ-Πίπης-Λίντγκρεν.
4. Ιπτάμενος μπαμπάς, του Ντέιβιντ Άλμοντ.
5. Τα 33 ροζ ρουμπίνια, του Ευγένιου Τριβιζά, ό,τι καλύτερο έχει γραφτεί από Έλληνα συγγραφέα.
6. Ματίλντα, του Ρόαλντ Νταλ.
7. Ο Νόα το “σκασε, του Τζον Μπόιν.
8. Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων.
9. Το τέρας έρχεται, του Πάτρικ Νες.
10. Τρικυμία, του Σαίξπηρ, ένα αριστούργημα και για παιδιά!

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για να κάνουν τα παιδιά τους να αγαπήσουν το βιβλίο;

Σχεδόν τίποτα αν το αγαπούν και οι ίδιοι και πάρα πολλά αν δεν, όπως να πηγαίνουν με τα παιδιά σε βιβλιοπωλεία όπου μπορούν να καθίσουν και να ξεφυλλίζουν βιβλία με τις ώρες, να τα πηγαίνουν στη βιβλιοθήκη της γειτονιάς και, όταν είναι να τους αγοράσουν ένα βιβλίο, να μην παίρνουν ποτέ κάτι που δεν θα διάβαζαν οι ίδιοι.

Καλώς ήρθατε!

Καλώς ήρθατε στο νέο μου website!

Μπορείτε να δείτε τη συλλογή των βιβλίων μου, να διαβάσετε τα δείγματα και να τα αγοράσετε σε ψηφιακή μορφή.

Καλή ανάγνωση!