Περιγραφή βιβλίου

Ο κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής και πώς να τον αποφύγουμε

Ένας γραμμένος με χιούμορ οδηγός για νέους και όλους όσοι αισθάνονται έτσι.

Αφού στην αρχή του βιβλίου οι τρεις ήρωες αναρωτηθούν αν ρεύονται οι αγελάδες (γελάτε; Δεν είναι καθόλου αστείο, όπως θα μάθετε), στη συνέχεια ο πατέρας εξηγεί στους δύο γιούς του πώς έγινε και εξαφανίστηκαν όλοι όσοι ζούσαν στο Νησί του Πάσχα. Συμφωνείτε, φαντάζομαι, να μη σας αποκαλύψουμε το λόγο από την εισαγωγή…

Στη συνέχεια οι τρεις τους μιλούν για τη νεαρή Σουηδέζα με τις κοτσίδες, τη γνωστή σε όλο τον κόσμο πια Γκρέτα την οποία (έκπληξη!) θα πάει να συναντήσει ο πατέρας. Στο Παρίσι, στο περιθώριο της διάσκεψης για το κλίμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Δεν το συζητάμε ότι θα πάει με το τρένο, έτσι; Γιατί; Ρωτάτε; Ε, αν είχατε διαβάσει το βιβλίο πρώτα θα ξέρατε ότι ένα τρένο μολύνει πολύ λιγότερο την ατμόσφαιρα απ’ ό,τι ένα αεροπλάνο. Τα σάντουιτς για το ταξίδι θα του τα φτιάξει με αγγούρι ο μικρός γιος Οδυσσέας.

Μια άλλη έκπληξη περιμένει τον πατέρα στην επιστροφή του από το ταξίδι. Τα παιδιά του αποφάσισαν (όταν αυτός έλειπε-αν είναι ποτέ δυνατόν!) τι θα γίνουν όταν μεγαλώσουν: καθηγητής κλιματικής αλλαγής ο μεγάλος, ο Νικόλας και βομβαρδιστής φυτών και δένδρων ο μικρός Οδυσσέας.

Μέχρι τότε βέβαια πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα στην καθημερινότητά τους για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, όπως το να σταματήσουν να καταναλώνουν πολύ κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα αλλά και πολλά ψάρια καθώς οι θάλασσές μας σε λίγα χρόνια θα έχουν περισσότερα πλαστικά παρά ψάρια αν δεν κάνουμε τίποτα. Δεν το πιστεύετε, έτσι; Θα αλλάξετε γνώμη όταν διαβάσετε τα στοιχεία που βάζουν στο τραπέζι οι τρεις τους όταν συζητούν, κάνοντας ότι μασουλάνε μια πιστωτική κάρτα ο καθένας. Μια κάρτα είναι η ποσότητα που αντιστοιχεί στην αθέλητη κατανάλωση πλαστικού από τον άνθρωπο την εβδομάδα!

Στο επόμενο κεφάλαιο, ο Οδυσσέας δηλώνει ότι μέχρι να αρχίσει να πετάει με το βομβαρδιστικό θα μπορούσε να γίνει γαλατάς σαν αυτούς που εμφανίστηκαν πάλι στο Λονδίνο, ενώ ο Νικόλας αναφέρεται στην ανακύκλωση και σε ιδέες ανταλλαγής ή και χαρίσματος ρούχων και όχι μόνο, ως μέτρο καταπολέμησης της απληστίας που μας κάνει να χρησιμοποιούμε π.χ. μόνο το 20% των ρούχων που αγοράζουμε.

Συζητούν επίσης για το γεγονός ότι μερικοί άνθρωποι είναι υπερβολικά πλούσιοι τη στιγμή που εκατομμύρια άλλοι ζουν στο όριο της φτώχειας και προτείνουν μια σειρά μέτρων σε τοπικό επίπεδο που θα μπορούσαν να βοηθήσουν να αποφύγουμε την καταστροφή από την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Ε, αυτά. Τι άλλο θα θέλατε από ένα βιβλίο για την κλιματική αλλαγή;

Ρεύονται οι αγελάδες;

«Ξέρουμε όλοι τι είναι κλιματική αλλαγή;», θέλησε να μάθει κατ’ αρχήν ο πατέρας.

«Όλοι εκτός από εσένα», ήταν η απάντηση του μικρού.

«Έλα καλέ, μην τον κάνεις να έχει τύψεις που τώρα τελευταία ξεχνάει μερικά πραγματάκια», ήρθε προς υπεράσπισή του ο μεγάλος του γιός.

«Μόνο τα παγωτά που τρώω κάθε βδομάδα δεν λέει να ξεχάσει ποτέ» είπε ο μικρός.

«Για τιμωρία του λοιπόν εγώ λέω να μας πει αυτός τι είναι αυτό που είπε ότι ξέρουμε όλοι. Συμφωνείς μικρέ;» ρώτησε να μάθει ο μεγάλος.

«Σιγά το δύσκολο» είπε ξύνοντας το κεφάλι του αυτός που κλήθηκε στο βήμα του ομιλητή και άρχισε να ψάχνει στα χαρτιά του. «Η κλιματική αλλαγή, όπως φανερώνει ο ίδιος ο όρος, είναι η μεταβολή στο κλίμα που οφείλεται άμεσα ή έμμεσα σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Πάμε καλά μέχρι εδώ;» ρώτησε ο πατέρας.

«Αυτό είναι όλο;» ρώτησε ο μικρός που ήξερε την απάντηση.

«Τον τελευταίο καιρό, εξαιτίας κυρίως της υπερκατανάλωσης προϊόντων και υπηρεσιών και της αλόγιστης κατανάλωσης των φυσικών πόρων καθώς επίσης και λόγω της αύξησης του πληθυσμού της Γης, το φυσικό περιβάλλον υποβαθμίστηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Κι’ αυτό συνέβη κυρίως με την υπερθέρμανση και το φαινόμενο του υποβρυχίου, του θερμοκηπίου ήθελα να πω. Ποιος ξέρει τι είναι αυτό το απαίσιο πράγμα; » ρώτησε ο πατέρας.

«Κύριε, κύριε!» έκανε ο Οδυσσέας.

«Να το αρχίσω εγώ, κύριε;» ρώτησε ψύχραιμα ο Νικόλας.

«Πολύ ευχαρίστως, νεαρέ. Πάμε», τον ενθάρρυνε ο πατέρας του.

«Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Όλοι ξέρουμε από πού ζεσταίνεται η Γη, έτσι δεν είναι;»

«Από τον ήλιο», πετάχτηκε ο μικρός.

«Πολύ, πολύ σωστό αυτό μικρέ», του απάντησε ο μεγάλος. «Συνέχισε».

«Ε…ε…ε,», κόλλησε ο μικρός.

«Ο ήλιος, που στην επιφάνειά του έχει 6000˚C θερμαίνει τη Γη με την ακτινοβολία που εκπέμπει από την οποία 20% περίπου απορροφάται από την ατμόσφαιρα και το 47% από το έδαφος», ακούστηκε να λέει ο Νικόλας.

«Το υπόλοιπο 34% θα έπρεπε να αντανακλάται πίσω στο διάστημα», συνέχισε ο πατέρας. «Οι ατμοσφαιρικοί ρύποι όμως που έχουν συγκεντρωθεί στην ατμόσφαιρα εμποδίζουν αυτήν την ακτινοβολία που θα έπρεπε να αντανακλάται πίσω στο διάστημα, με αποτέλεσμα η Γη να δέχεται μια δεύτερη ακτινοβολία, τη δική της, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας, σαν να ήταν όλη η Γη κλεισμένη σε ένα θερμοκήπιο και να μη μπορούσε να ανοίξει την πόρτα να δραπετεύσει από την πολύ ζέστη»

«Καλά, γιατί πήγε και κλείστηκε μέσα στο θερμοκήπιο;» ρώτησε εύλογα ο μικρός.

«Δεν πήγε μόνη της. Εμείς την αναγκάσαμε να πάει. Και τώρα δεν ξέρουμε πώς να τη βγάλουμε από εκεί. », συνέχισε τη συζήτηση ο πατέρας. «Υπό κανονικές συνθήκες το φαινόμενο του θερμοκηπίου όχι μόνο δεν είναι κακό αλλά θεωρείται ευεργετικό καθώς χάρη σε αυτό υπάρχουν σταθερές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της Γης που επιτρέπουν τη ζωή. Χωρίς αυτόν τον μηχανισμό η μέση θερμοκρασία της γης θα ήταν γύρω στους -200˚C αντί για +15˚C που είναι σήμερα», είπε ο πατέρας ανακατώνοντας για άλλη μια φορά τις σημειώσεις του.

«Τώρα, μου φαίνεται κύριοι ότι πρέπει να δούμε πως φτάσαμε μέχρι εδώ», πρότεινε ο Νικόλας.

«Για να σταματήσουμε να κάνουμε ότι κάναμε μέχρι σήμερα και να αποφύγουμε τις συνέπειες που οι επιστήμονες κλιματολόγοι πιστεύουν ότι θα υποστούμε τα επόμενα χρόνια», συμπλήρωσε ο μεγαλύτερος της παρέας και συνέχισε: «Μια μικρή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας έχει ως αποτέλεσμα το λιώσιμο των πάγων στους πόλους. Αν αυτό συνεχιστεί, πολλά νησιωτικά κράτη, του ειρηνικού Ωκεανού κυρίως, θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα με τη στάθμη των νερών να ανεβαίνει κατά 50-100 εκ. στις παράκτιες πόλεις και στις καλλιέργειές τους».

«Σούπερ! Τα παιδιά θα πηγαίνουν στο σχολείο με κρις-κραφτ !», πρόλαβε να κάνει πως ενθουσιάστηκε ο μικρός.

«Δύσκολο το βλέπω, μικρέ. Οι κλιματολόγοι πιστεύουν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα αυξηθούν σε αριθμό, ένταση και συχνότητα την ίδια περίοδο με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Δύσκολο το βλέπω τα παιδιά να πηγαίνουν σχολείο με κρις-κραφτ μέσα από καταιγίδες και ανεμοστρόβιλους. » είπε ο πατέρας και άρχισε να παρασταίνει τον οδηγό του σκάφους της φαντασίας του μικρού του γιού για να τον κάνει να γελάσει και να ξεχάσει για λίγο τον φόβο που σε άλλες περιπτώσεις είχε ομολογήσει ότι είχε για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

«Στο άλλο άκρο τώρα,» συνέχισε ο Νικόλας, «οι καύσωνες θα έχουν ως συνέπεια τις ξηρασίες, τη μετανάστευση των ειδών που ζούσαν εκεί μέχρι τότε και την εξαφάνιση πολλών από αυτά».

«Το χειρότερο από όλα βέβαια θα είναι η καταστροφή των καλλιεργειών, που σημαίνει μείωση της διαθέσιμης τροφής σ’ ένα κόσμο του οποίου ο πληθυσμός, δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ αυτό, συνεχίζει να αυξάνεται ραγδαία» είπε ο πατέρας.
«Μήπως φτάνει με τις συνέπειες, κύριε;» ρώτησε ο Νικόλας όταν είδε να αλλάζει προς το χειρότερο η διάθεση του αδερφού του, ο οποίος έκανε εμφανείς χειρισμούς για να κρύψει τον φόβο του.

«Ναι, και να περάσουμε στις δράσεις. Μόνο να πούμε ότι η συνεχιζόμενη εκτεταμένη καταστροφή των τροπικών δασών, όπως συμβαίνει στον Αμαζόνιο τα τελευταία χρόνια και οι εκτεταμένες πυρκαγιές όπως αυτές στη Σιβηρία στις αρχές του καλοκαιριού του 2019 και αυτές στην Αυστραλία στο τέλος του 2019, συμβάλουν αποφασιστικά στο φαινόμενο που εξετάζουμε», είπε ο πατέρας. «Και γιατί συμβαίνει αυτό; Θα ρωτήσει κάποιος;».

«Κανένας δεν πρόκειται να ρωτήσει τέτοιες βλακείες μπαμπά. Συνέχισε», τον προέτρεψε με ένα ειρωνικό χαμόγελο στα χείλη ο μικρός.

«Τα δάση, ως γνωστόν, δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα και το μετατρέπουν σε οξυγόνο και ως γνωστό πάλι ρυθμίζουν τις ποσότητες των υδρατμών σε ολόκληρο τον πλανήτη»

«Είπες διοξείδιο του άνθρακα και ανατρίχιασα… », ανακοίνωσε ο Νικόλας που έκανε πως τρίβει τους ώμους του, όπως κάνουμε όταν κρυώνουμε.

«Ναι, ο δράκος της κλιματικής αλλαγής είναι το φοβερό και τρομερό διοξείδιο του άνθρακα που έχει συσσωρευτεί στην ατμόσφαιρα κυρίως από την κατανάλωση ενέργειας από μη ανανεώσιμες πηγές, όπως είναι η καύση άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο» είπε ο πατέρας.

«Θέλετε να πείτε, μήπως, κύριε, ότι το διοξείδιο του άνθρακα είναι το βασικότερο από τα αέρια του θερμοκηπίου;» ρώτησε με έναν πιο σοβαροφανή τρόπο ο μεγάλος.

«Από το στόμα μου το πήρατε, κύριε», απάντησε ο πατέρας.

«Και εμένα μου το κάνει με τα παγωτά ξυλάκι,» είπε ο μικρός, «μου το παίρνει από το στόμα πριν προλάβω να το τελειώσω»

«Πόσες φορές σου έχω προτείνει να παίρνεις παγωτά σάντουιτς; Ε; Πες μου, πόσες;» ρώτησε ο Νικόλας.

«Λοιπόν, επαναφορά. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι υπεύθυνο για το 50-60% του φαινομένου του θερμοκηπίου, με δεύτερους τους χλωροφθοράνθρακες με συνεισφορά γύρω στο 20% και τρίτο το καταστροφικότατο μεθάνιο που προέρχεται κυρίως από την κτηνοτροφία και συνεισφέρει γύρω στο 12-20%», έκανε μία στάση στην περιγραφή του ο πατέρας για να κρύψει το στόμα μερικώς το στόμα του και να πει σαν μυστικό: «και ξέρετε από πού στην πραγματικότητα προέρχεται το μεθάνιο; Από το ρέψιμο των αγελάδων!» είπε σχεδόν θριαμβευτικά ο πατέρας που πίστεψε ότι αυτό πια , αποκλείεται, δεν θα το ήξεραν τα παιδιά. Και δίκιο είχε. «Αυτό που θα πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας είναι οι λόγοι που οδηγηθήκαμε σε αυτό το επικίνδυνο σημείο σήμερα. Το να ξέρεις τους λόγους βοηθάει στο να μη φοβάσαι για τις επιπτώσεις, καθώς μπορείς με τη δράση και τη στάση σου να τις αλλάξεις. Εδώ νομίζω ότι θα βοηθούσε ένα παραδειγματάκι, κάνω λάθος;» ρώτησε ο πατέρας και χωρίς να περιμένει απάντηση συνέχισε: «Η εξόρυξη και η καύση ορυκτών πόρων που παίρνουμε από τη Γη έχει συμβάλλει κατά 60% των συνολικών εκπομπών αερίων των θερμοκηπίου. Τι κάνουμε για αυτό; Περιορίζουμε και την παραμικρή σπατάλη ενέργειας, περιορίζουμε τις άσκοπες μετακινήσεις μας, προτιμούμε τα ταξίδια με πλοίο ή με τρένο, και είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε, που λέει ο λόγος έτσι; Για κάθε νέα ιδέα χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως είναι η ηλιακή και η αιολική. Πάμε καλά μέχρι εδώ;» ρώτησε να μάθει ο πατέρας για το αν είναι αρκετά ψηλά ακόμα ο πήχης του ενδιαφέροντος των συνομιλητών του.

«Μήπως τελειώσαμε με το μάθημα;» ρώτησε ο μικρότερος αλλά και πιο κουρασμένος από τη συζήτηση Οδυσσέας.

«Δύο-τρία πραγματάκια ακόμα να αναφέρουμε για να το κλείσουμε το θέμα», πρότεινε ο πατέρας.

«Όχι άλλο, έλεος» παρακάλεσε ο μικρός.

«Η κατανάλωση κρέατος, λυπάμαι που το λέω, κύριοι, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος λόγος της υπερθέρμανσης. Θυμάστε εκεί που λέγαμε για τις αγελάδες; Αλήθεια σας έλεγα. Αν τρώμε συνέχεια αγελάδες που ρεύονται συνέχεια θα έχουμε ακραία καιρικά φαινόμενα γιατί θα μπουκώσει η Γη από μεθάνιο που δεν μπορεί να διαφύγει πίσω στην ατμόσφαιρα… Βέβαια για την έκκληση μεθανίου δεν είναι οι αγελάδες οι μοναδικοί ύποπτοι. Οι καλλιέργειες ρυζιού εκλύουν επίσης αυτό το τρομακτικό αέριο. Αλλά καμία σύγκριση με μια μέση αγελάδα που υπολογίζεται ότι εκλύει περίπου 450-600 λίτρα μεθανίου την ημέρα».

Περισσότερες πληροφορίες

ISBN	978-618-20113-86
Γλώσσα	ελληνικά
Σελίδες	169