Όταν τα παραμύθια γράφονται για να πραγματοποιηθούν
Η συνέντευξή μου στην Γεωργία Δρακάκη που δημοσιεύτηκε στο city-vibes.gr:
1) Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε και ποιο το τελευταίο μέχρι σήμερα;
Καθώς απ” ότι φαίνεται είχα απωθήσει σχεδόν τα πάντα από τα παιδικά μου χρόνια, το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι να κρατάω στα χέρια μου ήταν τα «Άπαντα» του Διονύσιου Σολωμού(!) που μου είχε χαρίσει ένας ξάδελφος μου που τότε υπηρετούσε στην ΕΣΑ(!!). Το δεύτερο ήταν ένα βιβλίο του Κωστή Παλαμά και το τρίτο το δερματόδετη «Η Αυγή» του Νίτσε(!!!)… άσε, χάλια. Έπρεπε να κάνω παιδιά για να ζήσω κι εγώ σαν παιδί και να διαβάσω (στα κρυφά εννοείται…) κανένα παιδικό βιβλίο. Να σου πω όμως για το τελευταίο παιδικό, που είναι ένα αριστούργημα και για… θα δεις και για τι άλλο. Λοιπόν πρόκειται για το «Ο άνεμος στις ιτιές» του Κέννεθ Γκρέιαμ (Kenneth Grahame) το οποίο είναι ένας ύμνος στη φιλία και στην άδολη αφοσίωση ενός τυφλοπόντικα, ενός νεροπόντικα, ενός ασβού και ενός βατράχου (Πατάκης, 1999). Αυτό το βιβλίο των 272 πυκνογραμμενότατων σελίδων με εξαιρετικά σχέδια, το αγόρασα πριν δύο μήνες από την Πολιτεία, πόσο λες; 1,40 Ευρώ… Δείγμα βιβλίου που πέρασε απαρατήρητο ενώ θεωρείται κλασικό του είδους του στο εξωτερικό και έχει επηρεάσει πολλούς συγγραφείς. Ένας από τους λόγους που τέτοια σπουδαία βιβλία δεν πουλάνε στην Ελλάδα είναι ότι διάφορα «ιερατεία» ανέμπνευστων συγγραφέων μέσα από κλίκες, κύκλους, συντροφιές και άλλες τέτοιες παρέες, υποστηρίζουν βιβλία μόνο των φίλων τους και αυτοί με τη σειρά τους υποστηρίζουν τα δικά τους και πάει λέγοντας. Το αποτέλεσμα είναι να κρατούν τα παιδιά δέσμια ιδεολογικών, εμπορικών και συντροφικών συμφερόντων. Ευτυχώς που αυτά αλλάζουν σιγά -σιγά.
2) Χαρτί και οθόνη, σε σχέση με την ανάγνωση (παιδικού;) βιβλίου. Φίλοι ή εχθροί μεταξύ τους;
Το χαρτί και η οθόνη είναι ήδη όχι μόνο φίλοι, αλλά κολλητοί στο μυαλό πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων που δεν βλέπουν παντού μπαμπούλες. Και επειδή αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα στο καταπιεί κανένας υιός, θα σου θυμίσω γιατί πρέπει να πούμε ναι και στο ψηφιακό βιβλίο σε αυτή τη χώρα που έχουμε την τύχη να αναπνέουμε: μισή τιμή σε σχέση με το έντυπο (έτσι θα έπρεπε να είναι, και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι), ποτέ δεν εξαντλείται, το έχεις τη στιγμή που το επιθύμησες, το στοιβάζεις μαζί με άλλα 1.000-3.000 στην τσέπη σου. Επίσης, μπορείς να χρησιμοποιήσεις το ενσωματωμένο λεξικό, να κρατήσεις σημειώσεις που μπορείς μετά να επεξεργαστείς, να αλλάξεις γραμματοσειρά, να διαβάζεις τη νύχτα κάτω από την κουβέρτα σου… Άσε που μπορείς να έρθεις άμεσα σε επαφή με τον συγγραφέα, πού το πας αυτό; Τίποτα δεν σε εμποδίζει βέβαια να διαβάζεις και από εκείνα τα… χάρτινα παλιοπράματα με τις κιτρινισμένες σελίδες που γεμίζουν σκόνη! Λίγη σοβαρότητα ,όμως, για να σου πω ότι πολλές χιλιάδες παιδιά μπαίνουν στο χώρο του βιβλίου με ηλεκτρονικό μέσο και ότι, με το ψηφιακό βιβλίο, ο καθένας μπορεί να φτιάξει έναν εκδοτικό οίκο με λίγα χρήματα για να πουλάει τα βιβλία του (το σπίτι που σου έλεγα) και βιβλία φίλων του ή ανθρώπων που εκτιμά και ας μην είναι φίλοι του.
3) Ποιοι είναι οι δικοί σας αγαπημένοι ήρωες παραμυθιών;
Δεν ξέρω πολλά από παραμύθια. Μήπως εννοείς ήρωες από παιδικά βιβλία; Εντάξει τότε. Λοιπόν, ο πιο αγαπημένος μου είναι (είμαι) ο τίγρης από τα δύο αριστουργηματικά βιβλία του Α.Α. Μιλν με τον φοβερό και στρουμπουλό αρκούδο Γουίνυ (άλλο ένα παράδειγμα βιβλίων σχεδόν άγνωστων στην Ελλάδα, τα οποία εγώ θεωρώ ότι είναι απαραίτητα για παιδιά, κάθε ηλικίας, καθώς απ’ ότι έχει αποδειχτεί, ο συγγραφέας τους περνούσε ιδέες ζεν). Μην ξεχάσω να σου πω, όμως, ότι από τα κορίτσια προτιμώ την Πίπη της υπέροχης Άστριντ Λίντγκρεν και τη Ματίλντα του αξεπέραστου Ρόαλντ Νταλ. Ουπς! ξέχασα τον Πήτερ, τον Πήτερ Παν, και ποιος τον ακούει όταν γυρίσει στα όνειρά μου…
4) Ποια η γνώμη σας για τη λεγόμενη «τέχνη για παιδιά»; Εννοώ τα θέατρα, τη λογοτεχνία, τα τραγούδια που κυκλοφορούν κατά καιρούς…
Τέχνη είναι μία και είναι απαραίτητη για τα παιδιά περισσότερο από ό, τι για τους μεγάλους. Τα τελευταία χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός εμπνευσμένων ανθρώπων, όπως ο Sir Ken Robinson και ο Alain de Botton, συζητούν για το χρεοκοπημένο ακαδημαϊκό μοντέλο εκπαίδευσης και για το τι καινούργιο θα το αντικαταστήσει. Μιλούν για ένα μοντέλο που θα επικροτεί τη δημιουργικότητα, μέσα από την τέχνη κυρίως, καθώς πολλές έρευνες έδειξαν ότι αυτό που κάνει το κυνήγι της στείρας γνώσης είναι καταστροφικό-ισοπεδώνει τη φαντασία των νέων ανθρώπων. Εγώ δηλώνω οπαδός αυτής της σχολής και το υποστηρίζω με μια ολόκληρη σειρά βιβλίων που έχουν να κάνουν με την κρυμμένη ομορφιά των πραγμάτων: Βάζω τους ήρωές μου να κάνουν συλλογή από αναποδογυρισμένες ετικέτες ρούχων και σχεδίων από παιδικές κάλτσες (με τις οποίες κάνουν και έκθεση στη γκαλερί ενός φίλου του μπαμπά τους), να μοιράζουν χρωμοπαγίδες στους φίλους τους για να τους πείσουν ότι μόλις αυτές βγουν από το πλυντήριο είναι σαν αληθινά έργα τέχνης… να βγάζουν φωτογραφίες με σκιές και με σύννεφα που όλο κάτι τους θυμίζουν… Μήπως ξέφυγα λίγο από το θέμα; Έτσι γίνεται πάντα με την τέχνη, την οποία τα παιδιά δεν θα εγκαταλείψουν ποτέ, αν κάποιος τους μιλήσει γι’ αυτήν από νωρίς και με έναν αντισυμβατικό τρόπο. Ναι ,λοιπόν, τέχνη στα παιδιά, και όχι τέχνη για παιδιά.
5) Διηγηθείτε μας, αν θέλετε, ένα μικρό παραμύθι. Και γιατί όχι, την περίληψη αυτού που ετοιμάζετε τώρα.
Δεν είμαι καλός στα παραμύθια. Οι δικοί μου ήρωες τρελαίνονται για μυθιστορίες. Ιστορίες που τους φαίνονται τόσο φανταστικές όταν τις φτιάχνουν, που αξίζει τον κόπο να τις ζήσουν και να τις διηγηθούν. Είναι περίεργοι τύποι, δεν ξέρεις τι τραβάω με δαύτους! Όσο για την ερώτησή σου περί του τι ετοιμάζω, μέχρι το τέλος του χρόνου ελπίζω να έχω τελειώσει το πέμπτο βιβλίο της καινούριας σειράς βιβλίων μου που έχει να κάνει με τι λες; Με τον πόλεμο ενάντια σε μιας άσχημης, γριάς, χοντρής μάγισσας, της Απληστίας! Τη δημιουργικότητα που πρέπει να αντλήσουμε από τα παιδιά σε μικρή ηλικία, κάτι πρέπει να την κάνουν όταν μεγαλώσουν. Ε, λοιπόν εγώ, σε μια σειρά βιβλίων, τους υποδεικνύω τρόπους για το πώς να την κάνουν να δουλέψει για το κοινό καλό: διοργανώνουν μια σειρά διαλέξεων για παιδιά στα πρότυπα των Ted conferences, ανεβάζουν ιδέες τους για χρηματοδότηση από το κοινό (crowd funding), συμμετέχουν σε μια εθελοντική ομάδα που μεσολαβεί μεταξύ αυτών που τους περισσεύει φαγητό και αυτών που το έχουν ανάγκη… Πρόκειται για παραμύθια που μπορούν να γίνουν και πραγματικότητα κάποια μέρα.
Κανένα σχόλιο ακόμα.